หลายท่านอาจทราบแล้วว่า เดือนนี้เป็นเดือนแห่งวันสตรีสากล ซึ่งตรงกับวันที่ 8 มีนาคม ของทุกปี เป็นวันที่องค์กรสหประชาชาติและทั่วโลก ร่วมระลึกถึงการขับเคลื่อนด้านสิทธิแรงงานหญิง ซึ่งเริ่มต้นครั้งแรก วันเดียวกันนี้ ในปี ค.ศ. 1857 สหรัฐอเมริกา แม้เหตุการณ์ ล่วงเลยมานับร้อยปี และหลายคนอาจมองว่า ยุคนี้ เพศ คงไม่ใช่อุปสรรคต่อความก้าวหน้า แต่ในความเป็นจริง ผู้หญิงยังคงเผชิญกับความท้าทายในชีวิตการทำงาน โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมเทคโนโลยี และพลังงาน

ความจริง และโอกาส

          จากรายงานของ McKinsey และ Lean In (องค์กรไม่แสวงผลกำไร ก่อตั้งขึ้นเพื่อสนับสนุนผู้หญิงให้มีแรงบันดาลใจและบรรลุเป้าหมาย) เผยแพร่ในปี 2016 พบว่า ในอุตสาหกรรมพลังงานและวัสดุพื้นฐาน มีผู้หญิงเพียงร้อยละ 35 เท่านั้น ที่ทำงานอยู่ในระดับเริ่มเข้าทำงาน (Entry-Level) และเมื่อขึ้นสู่ตำแหน่งผู้บริหารระดับสูง (C-Suite) เหลือผู้บริหารหญิงเพียงร้อยละ 14 ขณะที่ในอุตสาหกรรมเทคโนโลยี ก็ไม่ต่างกันนัก คือ ในระดับเริ่มเข้าทำงาน มีผู้หญิงเพียงร้อยละ 37 และมีผู้บริหารหญิงระดับสูง เพียงร้อยละ 15

ร้อยละของพนักงานหญิงแต่ละตำแหน่งงาน ในอุตสาหกรรมต่างๆ  โดย Lean In และ McKinsey สำรวจในปี 2015  

จากกลุ่มตัวอย่างพนักงาน 30,000 รายใน 118 บริษัท จาก 9 อุตสาหกรรม

1 หมายถึง Entry Level, 2 หมายถึง Manager, 3 หมายถึง Senior Manager/ Director 4 หมายถึง Vice President

5 หมายถึง Senior Vice President 6 หมายถึง C-Suite

สีม่วง หมายถึง ขาดโอกาสเข้าทำงาน  สีแดง หมายถึง ก้าวหน้ายากในตำแหน่งผู้บริหารระดับกลาง  

สีเทา หมายถึง ก้าวหน้ายากในตำแน่งผู้บริหารระดับสูง

          ขณะเดียวกัน ผลสำรวจจากสภาปิโตรเลียมโลก (WPC) และ BCG เผยแพร่ในปี 2017 พบว่าธุรกิจ Oil & Gas เป็นอุตสาหกรรมที่มีสัดส่วนพนักงานหญิงเพียงร้อยละ 22 ซึ่งนับว่าน้อยมาก เมื่อเทียบกับอุตสาหกรรมอื่น และผู้หญิงในธุรกิจนี้ ทำงานในด้านการสนับสนุนธุรกิจ เช่น ระบบ HR ระบบการเงิน ไอที และกฏหมาย มากถึงร้อยละ 53  

ร้อยละของพนักงานหญิงจากแต่ละสายงานของธุรกิจ Oil & Gas โดย WPC และ BCG สำรวจในปี  2017

จากกลุ่มตัวอย่างพนักงานชายและหญิงประมาณ 2000 คน จากหลายบริษัท ทั่วโลก

โดยกลุ่มตัวอย่าง มาจากบริษัทน้ำมันระดับชาติ นานาชาติรวม 27 บริษัท และ

บริษัทที่ให้บริการสนับสนุนการขุดเจาะน้ำมันและอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องรวม  2 บริษัท

และอื่นๆ โลจิสติกส์, โรงกลั่น, ผู้จัดหาอุปกรณ์ เป็นต้น รวม 9 บริษัท

          สาเหตุที่มีผู้หญิงน้อย อาจเป็นผลมาจาก อุตสาหกรรมดังกล่าว ขับเคลื่อนหลักโดยผู้นำที่มีองค์ความรู้ด้านวิศวกรรม ซึ่งเป็นศาสตร์ที่ผู้หญิงเลือกเรียนน้อยกว่าผู้ชาย หรืออาจเกิดจากการเปลี่ยนไลฟ์สไตล์ของผู้หญิงเอง ที่เมื่อแต่งงาน ก็หันเหความสนใจจากเรื่องงาน ไปใส่ใจกับการเลี้ยงดูลูกมากขึ้น อย่างไรก็ตาม ยังมีแบบอย่างขององค์กร และบุคลากร ด้านเทคโนโลยี และพลังงาน ที่เชื่อมั่นและมุ่งส่งเสริมบทบาทของผู้หญิงอยู่ ดังนี้

คุณค่าและความหลากหลาย ผ่านสายตาผู้นำชาย  

Jack Ma ในงานประชุมเศรษฐกิจโลก (WEF)

          Jack Ma ประธานบริษัท Alibaba แพลตฟอร์มการค้าออนไลน์แบบ B2B สัญชาติจีน กล่าวในงานประชุมเศรษฐกิจโลก (WEF) ปี 2018 ว่า เคล็ดลับความสำเร็จของธุรกิจ คือมีผู้หญิงอยู่ในทีม โดย Alibaba มีผู้หญิงร้อยละ 37 อยู่ในทีมผู้บริหารระดับสูง และมีพนักงานหญิงทั้งหมด ร้อยละ 49 ซึ่งเขาได้ยกย่องผู้หญิงว่า เป็นผู้ที่ละเอียดอ่อน ใส่ใจคนรอบข้าง เหมาะกับงานของ Alibaba ซึ่งเป็นธุรกิจบริการ นอกจากนี้ เขายังพูดถึงถึงขีดความสามารถของผู้หญิงไว้ อย่างน่าสนใจว่า “ใน 30 ถึง 50 ปี ความคิดแบบเป็นเหตุเป็นผลของผู้ชาย อาจถูกท้าทายและแทนที่ด้วยปัญญาประดิษฐ์ แต่ความเพียรพยายามของผู้หญิงนั้น ก้าวข้ามหุ่นยนต์ได้อย่างแน่นอน"

Michael Borrell กับมุมมองส่งเสริมความหลากหลายทางเพศในที่ทำงาน

          Total บริษัทพลังงาน สัญชาติฝรั่งเศส ส่งเสริมบทบาทพนักงานหญิงชัดเจน เช่น มีการกำหนดเป้าหมายว่า ภายในปี 2020 สัดส่วนของผู้บริหารหญิง จะต้องเพิ่มขึ้นอีกร้อยละ 25 นอกจากนี้ ผู้บริหารชายอย่าง Michael Borrell รองประธานอาวุโส สายงานสำรวจและผลิตในยุโรปและเอเชียกลาง ยังให้ความสำคัญกับผู้หญิงและเพศอื่นๆ นอกเหนือจากผู้ชาย ผ่านมุมมองที่ว่า “ความหลากหลายทางเพศ ช่วยให้องค์กร เพิ่มศักยภาพการแข่งขันได้มากขึ้น เพิ่มความดึงดูดใจได้มากขึ้น และเพิ่มความเป็นนวัตกรรมมากขึ้น เป็นเรื่องสำคัญที่ผู้ชายควรสนับสนุน”

          นอกจากนี้ ในอุตสาหกรรมพลังงาน และเทคโนโลยี เรายังพบเห็นผู้หญิง ที่เป็นแบบอย่างความสำเร็จ และเป็นแรงบันดาลใจในการทำงานของผู้หญิงด้วยกันดังนี้

แบบอย่างความสำเร็จ

Sheryl Sandberg ผู้บริหารหญิงที่ได้รับการยกย่องให้เป็นเบอร์ 2 ของ Facebook

          Sheryl Sandberg ประธานเจ้าหน้าที่ปฏิบัติการ (COO) ของ Facebook อดีตผู้บริหาร Google ผู้อยู่เบื้องหลังความสำเร็จของโมเดลธุรกิจโฆษณาออนไลน์ Google AdSense เธอเป็นกระบอกเสียงให้การทำงานของผู้หญิงในธุรกิจเทคโนโลยีอย่างต่อเนื่อง เธอยอมรับว่า วัฒนธรรมองค์กรที่เอื้อต่อการทำงานของผู้หญิง เป็นสิ่งสำคัญ แต่ขณะเดียวกัน ผู้หญิงเองก็ต้องเปลี่ยนวิธีคิดให้ได้ด้วย คือ ต้องกล้าที่จะแสวงหาคุณค่าในตนเอง กล้ามองหาความท้าทาย และกล้าจะออกมายืนแถวหน้า

          ในแง่มุมของชีวิตคู่ ผู้หญิงหลายคนอาจรู้สึกว่า การเป็นแม่ที่ต้องเลี้ยงดูลูก เป็นเรื่องที่ต้องแลกกับความก้าวหน้าในอาชีพ แต่เธอเห็นต่างว่า เมื่อมีชีวิตคู่ ก็ต้องใช้แบบคู่ชีวิตจริงๆ คือ ทั้งหญิงและชายควรแบ่งเบาภาระในครอบครัวอย่างเท่าเทียม โดยเธอได้รับการยอมรับว่าเป็นสไตล์ไอคอนของหญิงที่สร้างสมดุล Work – Life – Balance ได้ดี และดึงเอาศักยภาพในฐานะผู้หญิง ออกมาใช้ได้อย่างเต็มที่

ผู้นำหญิงใน Google จากซ้าย Diane Greene, Senior Vice President ผลิตภัณฑ์ Google Cloud 

Francoise Beaufays, Principle Researcher /Fei Fei Li, Chief Scientist ด้าน Cloud AI and Machine Learning

Fernanda Viegas, Senior Staff Researcher / Daphne Koller, Chief Computing Officer

บริษัท Calico Lab บริษัทในกลุ่ม Alphabet ของ Google

          สำหรับ Google ธุรกิจเทคโนโลยีที่มีทีมวิศวกรเป็นกำลังขับเคลื่อนหลัก ก็ได้ก้าวพ้นข้อจำกัดทางเพศกับการบริหารไปแล้วเช่นกัน สังเกตได้จากงานเสวนา Past, Present and Future of AI / Machine Learning ที่จัดเมื่อปี 2017 ในสหรัฐฯ จะเห็นว่า ผู้บริหารด้านการพัฒนาปัญญาประดิษฐ์ (AI) และ Machine Learning รวมถึงนักวิจัยขั้นสูงของ Google เป็นผู้หญิงทั้งหมด อีกทั้ง Google ยังมีค่านิยมที่เปิดรับความหลากหลายเท่าเทียมทางเพศ และมุ่งเน้นประสิทธิภาพการดำเนินเป็นหลัก  

Erica Mackie รับรางวัล Clean Energy and Empowerment Award

          สุดท้าย ในอุตสาหกรรมพลังงาน Erica Mackie ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร (CEO) และผู้ร่วมก่อตั้ง GRID Alternatives องค์กรไม่แสวงผลกำไรในสหรัฐฯ ให้บริการติดตั้งแผงโซลาร์สำหรับผู้มีรายได้น้อย องค์กรของเธอ นอกจากจะช่วยให้ผู้มีรายได้น้อย ได้ใช้พลังงานในราคาประหยัดแล้ว ยังเสริมสร้างอาชีพ ด้วยหลักสูตรฝึกติดตั้งแผงโซลาร์ ซึ่งผู้ที่เข้าร่วม จะได้ฝึกติดตั้งแผงโซล่าร์ในสถานที่จริง พร้อมรับใบประกาศนียบัตร โดย Erica เป็นแบบอย่างของผู้บริหารหญิง ที่มีเป้าหมายจะนำพลังงานแสงอาทิตย์ มาใช้ในการทำดี เพื่อช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้คนและสังคม นอกจากนี้ Erica ยังเป็นแรงบันดาลใจในฐานะผู้บริหารหญิง ที่ทำงานชนิดเคียงบ่า เคียงไหล่กับลูกน้อง การลงมือทำอย่างต่อเนื่อง

          ส่งผลให้ในปี 2013 เธอได้รับรางวัล Clean Energy and Empowerment Award จากงาน C3E Women in Clean Energy Symposium และได้รับการยกย่องในฐานะผู้นำที่ประสบความสำเร็จด้านความเป็นผู้ประกอบการและโมเดลธุรกิจนวัตกรรม ซึ่งเธอได้กล่าวแสดงวิสัยทัศน์ว่า “การแก้ปัญหา สภาพอากาศเปลี่ยนแปลง ต้องมีผู้หญิงและชุมชนเป็นส่วนประกอบ ”

แหล่งอ้างอิง  

1. Denning, L. (2018). The Oil Business Can’t Afford to Lose Woman. https://goo.gl/v9Zd6C

2. Google Developers. (2017). Past, Present and Future of AI/ Machine Leaning (Google I/O’17) Retrieved from https://goo.gl/fdBMbU

3. Grid Alternatives. (2013). Erica Mackie Honored for Energy Leadership. Retrieved from https://goo.gl/VWEqB7

4. Kokalitcheva, K. (2013). How One Non-Profit Turns Solar Energy Into Cost Savings And Jobs. Retrieved from https://goo.gl/qMyeoX

5. Krivkovich, A., Kutcher, E. & Yee, L. (2016). Breaking down the gender challenge. https://goo.gl/mZSEdK  

6. Rick, K & Marten, I. (2017). Untapped Reserves: Promoting Gender Balance in Oil & Gas: A collaboration between the World Petroleum Council and The Boston Consulting Group. Retrieved from https://goo.gl/QopRUH

7. SPW. (2016). Innovators and Influencers: Erica Mackie, changing communities through sola. Retrieved from https://goo.gl/nL1wSF

8. Total. (2017). International Woman’s Day 2017: Committing to Greater Gander Diversity. Retrieved from https://goo.gl/JMDdQw

9. Total. (2016). International Woman’s Day: Total Partners with Oil Majors to take action. Retrieved from https://goo.gl/HFH7YA

10. Truong, A. (2016). Women are 'unable to enter' the tech industry, report finds. Retrieved from https://goo.gl/X8IRAl

11. Worapon, H. ( 2016). บทบาทของผู้หญิงในวงการเทคโนโลยี ตั้งแต่คอมพิวเตอร์เครื่องแรกถึงปัจจุบัน. สืบค้นจาก https://goo.gl/9Ppcui

12. Sunnywalker. (2016) . เผยรายงาน มีผู้หญิงอีกมาก ไม่สามารถเข้าทำงานบริษัทเทคโนโลยีได้. สืบค้นจาก https://goo.gl/kewfMT

13. NextEmpire Team. (2017). พลังของพนักงานหญิง เคล็ดลับความสำเร็จของ Alibaba. สืบค้นจาก https://goo.gl/jSzhft

14. Settawilai, P. (2017). ผู้หญิงยุคใหม่กับความก้าวหน้าในอาชีพ โดย เชอริล แซนด์เบิร์ก ซีอีโอ เฟซบุ๊ก. สืบค้นจาก https://goo.gl/CTsBab

15. Dearrsk. (2018). ‘แจ็ค หม่า’ ยกพลังหญิงเป็นกุญแจสู่ความสำเร็จ หลัง ‘อาลีบาบา’ มี พนง.หญิงกว่า 49%.สืบค้นจาก https://goo.gl/tQggjK

16. ADPT. (2017). Tesla บริจาคแผงโซลาร์ 569 kW เพื่อติดตั้งแก่ครอบครัวผู้มีรายได้น้อย. สืบค้นจาก https://goo.gl/EhRdPS

17. matemate. (2018). Jack Ma กับโค้ทคำพูดเท่ๆ จากงาน World Economic Forum 2018. สืบค้นจาก https://goo.gl/kpy4os

18. สภาสตรีแห่งชาติในพระบรมราชินูปถัมภ์. (ม.ป.ป.). วันสตรีสากล. สืบค้นจาก https://goo.gl/HDNeDL